گردباد

شاید اغلب در جاده های کویری، در حالی که با سرعت در حال حرکت هستید، مجبور شوید که ناگهان ترمز کنید و چند دقیقه ای صبر کنید؛ تا خطر گرفتاری در گردباد خشکی، رفع شود... اما... گرداب چیست و چگونه تشکیل می شود... ؟! مطلب زیر؛ مختصری از شرح حال این پدیده ی طبیعی است. امیدوارم لذت ببرید...!

ریشه لغوی

تورنادو توفان باد شدیدی است که به عنوان یک حلقه در حال چرخش معرفی شده است. کلمه تورنادو از زبان اسپانیایی و یا زبان پرتغالی گرفته شده است. کلمه تورنر هم به معنای چرخیدن است. این پدیده شگفت انگیز در هوا بطور ناگهانی سراسر دنیا ظاهر می‌شود، گر چه معمولا در نواحی از آمریکا ، خاور دور و آمریکای شمالی اتفاق می‌افتد.

هنگام شروع گردباد ، ابرهای سیاهی در ارتفاع پایین پدیدار می‌شوند که مناظر را به رنگ سبز و هم انگیزی در می‌آورند. هوا معمولا گرم و شرجی می‌شود، باد ملایمی می‌وزد و باران می‌بارد. همچنین دمای هوا در مدت کوتاهی 15 درجه کاهش می‌یابد. سپس بصورت ناگهانی از یک ابر ، ستونی لوله‌ای شکل و در حال چرخش بسوی زمین حرکت می‌کند. گردباد که ابتدا رنگی روشن دارد به تدریج تیره می شود و به این علت که فشار قسمت داخلی آن نسبت به قسمت خارجی کمتر است قدرت مکش دارد و تقریبا همه چیز را به هوا بلند می‌کند.

گردباد زمانی ایجاد می‌شود که دو توده هوا با دما و رطوبت گوناگون با یکدیگر برخورد می‌کنند و لایه هوای گرم زیر لایه هوای سردتر جای می‌گیرد. هوای گرم معمولا به طرف بالا صعود می کند و ضمن صعود دمای خود را از دست می‌دهد و قطرات آب را می‌سازد که به صورت باران بر زمین فرو می‌ریزند. اما اگر باد جانبی پدید آید که هوای گرم در حال صعود را منحرف کند، هوای گرم با سرعتی حدود 450 کیلومتر بر ساعت شروع به چرخش حول محور خود می‌کند و بصورت پی در پی سرعت چرخش بیشتر و شعاع آن کمتر می‌شود.

تشکیل گردباد

گردبادها همراه چندین توفان توسعه می‌یابند، بطوری که لایه‌ای از هوای سرد به زیر هوای گرم می‌رود و این عمل باعث صعود هوای گرم می‌شود. گردبادهای روی آب ،گردبادهای دریایی غالبا در نبود انتقال گرما و یا در دماهای مختلف مشاهده می‌شوند. صدمات وارده از یک گردباد در نتیجه سرعت بالای باد می‌باشد. فصل گردبادها در آمریکای شمالی ماه مارس و اوت است، گردبادها می‌توانند چندین بار در سال رخ بدهند. آنها معمولا در بعد از ظهر و عصرها اتفاق می‌افتند؛ بالای هشتاد درصد از گردبادها میان ظهر تا نیمه شب رخ می‌دهند.

مشخصات گردباد

هیچ دو گردبادی دقیقا شبیه هم نیستند. هیچ یک از دو گردبادها دقیقا مثل هم عمل نمی کنند. پیش بینی دقیق وقوع یک گردباد در یک زمان خاص تقریبا غیر ممکن است. ممکن است دو گردباد دقیقا شبیه هم نباشند، ولی آنها برای دسته بندی شدن در گروه گردبادها دارای مشخصات یکسانی هستند. یک گردباد از چرخش باد به دور محور مشخصی ایجاد می‌شود. یک تندر استرم هم می‌تواند بچرخد، اما به این معنی نیست که آن یک گردباد می‌باشد. بنا به گفته بومیان کانادا ، کشته شدگان یک گردباد 12،000،000 نفر بودند. خسارات وارده از گردباد بالغ بر میلیونها دلار است.

ایجاد آگاهی و امنیت در مقابل گردباد

پس از گردباد بلافاصله ، از رادیو و رسانه خبری وقوع حادثه پخش می شود. وقتی که اطلاعیه‌ای راجع به گردباد داده می‌شود انجمنهای عمومی توصیه به رفتن به پناهگاه می‌کنند. پیش از ساختمان سازی توصیه به ایجاد یک پناهگاهی در یک اتاق یا راهرو و یا حتی زیر زمین شده است، تا در هنگام وقوع یک گردباد بتوانیم زیر یک درگاهی برویم.

وسایل نقلیه در هنگام یک گردباد خطرناک هستند. هنگام وقوع یک گردباد ، ایجاد ترافیک سنگینی می‌کند، ممکن شما قادر به رانندگی خارج از مسیر آن باشید. در غیر این صورت ، بهتر است که هر چه زودتر آن را ترک کنید و خود را به امن ترین جای ممکن برسانید. تحت هیچ شرایطی نباید شما در وسیله نقلیه بمانید، چون وسیله نقلیه به راحتی بوسیله بادهای شدید به اطراف پرت می‌شود. تعدادی از مردم زیر یک پل هوایی پناه می‌گیرند، اما توجه به ایمنی آنجا نمی‌کنند. پلها تنوع زیادی در ساختمانها دارند، ولی تعداد انبوهی از آنها در مقابل اینگونه حوادث مقاوم نیستند.

در پست بعدی، به گردبادهای آبی که مختصرا گرداب نامیده می شوند، می پردازیم...

محاسبه گر سن

روز تولد خود را وارد کنید

روز ماه سال ساعت ق.ظ ب.ظ



مدت زمانی که از عمر با ارزش شما گذشته

به ماه
به هفته
به روز
به ساعت
به دقیقه
به ثانیه
به میلی‌ثانیه

این مدت به تولد بعدی شما مانده

نور سیارات خارجی برای نخستین بار 'ردیابی' شد

برای نخستین بار دو تیم از ستاره شناسان نور اشیایی را در خارج از منظومه شمسی ردیابی کرده اند که به اعتقاد بسیاری از دانشمندان متعلق به سیاراتی است که حول سایر ستارگان می گردند.
این نخستین بار است که "سیارات خارجی"، یعنی سیاراتی که در اطراف ستارگانی غیر از خورشید سیر می کنند، مستقیما مشاهده می شوند. این دستاورد جامعه علمی را شدیدا به هیجان آورده است.

این دو سیاره "HD 209۴۵8b" و "TrES-1" نامگذاری شده اند.
از زمانی که منجمان به وجود نخستین سیاره خارجی پی بردند ده سال می گذرد.
از آن زمان تاکنون بیش از 100 سیاره کشف شده است. اما وجود آنها تنها به طور غیرمستقیم یعنی از طریق تاثیر قوه جاذبه آنها بر ستارگانی که دور آنها می گردند استنباط می شود.
اکنون دو تیم مستقل از منجمان در آمریکا با استفاده از تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا، تشعشعات فروسرخی را در همان مسیری که دو ستاره نورانی قرار گرفته است ردیابی کرده اند. اخترشناسان از قبل نتیجه گیری کرده بودند این دو ستاره دارای سیارات هستند.
در هر دو مورد، زمانی که سیاره به عنوان بخشی از گردش مداری خود، پشت ستاره مرکزی پنهان می شود به میزان خفیفی از درخشش منظومه کاسته می شود. این به آن معنی است که این سیارات خود درخشان هستند و نوری اضافی تولید می کنند که توسط تلسکوپ ردیابی شده است.
پی بردن به این موضوع با یک حیله علمی ممکن شد. دانشمندان ابتدا با استفاده از تسلکوپ اسپیتزر مجموع تشعشعات نور مادون قرمز ستاره و سیاره آن را اندازه گرفتند.
سپس زمانی که سیاره پشت ستاره قرار گرفت، منجمان بار دیگر نور مادون قرمز برآمده از ستاره را اندازه گیری کردند.
حاصل تفاضل نوری رصد دوم از رصد اول در واقع نوری است که از سیاره ساطع می شود.

بی شباهت به زمین
درخشندگی شدید این سیارات ناشی از نزدیکی آنها به ستاره مرکزی است که آنها را داغ می کند به طوری که به گفته پژوهشگران درجه حرارت آنها به هزار درجه سانتیگراد می رسد.
اینها سیارات متورم گازی از نوع مشتری هستند و بعید است میزبان موجودات زنده باشند.
 اسپیتزر طیف فروسرخ کیهان را کاوش می کند  

اما دانشمندان امیدوارند همزمان با بهبود فن آوری در دراز مدت بتوانند نور سیاراتی را که به زمین شباهت بیشتری دارند رویت و علائم حیات را در بخش های دورافتاده کهکشان راه شیری کشف کنند.
نتایج این تحقیقات در مقاله ای در شماره جاری مجله "نیچر" تشریح شده است.
دکتر دیوید شاربونه، از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان در ماساچوست یکی از اعضای تیم های تحقیق و نویسنده این مقاله گفت: "واقعا معرکه است. از تقریبا ده سال پیش، یعنی زمانی که نخستین سیارات خارجی کشف شدند، در جستجوی چنین نوری بودیم."
تاکنون تقریبا 130 سیاره در اطراف سایر ستاره ها کشف شده است.
دکتر الن باس، از موسسه کارنگی در واشنگتن گفت: "سال 199۵ مصادف با آغاز عصر کشف سیارات خارجی بود."
"اما 200۵ به عنوان سالی که در آن نخستین شواهد قدرتمند ردیابی نور سیاره ای خارجی به دست آمد، در کتاب های تاریخ و متون درسی ثبت خواهد شد."
"به سختی می توان باور کرد در ده سال گذشته چقدر پیشرفت کرده ایم."
دکتر شاردونه نیز گفت: "هدف ما از مطالعه سیاراتی که حول سایر ستاره ها می گردند در واقع این است که ببینیم آیا منظومه شمسی ما نمونه ای واقعا استثنایی است یا همه گیر."
"HD 209۴۵8b" که "اوسیریس" لقب گرفته است حول ستاره ای در فاصله 1۵3 سال نوری از زمین در صورت فلکی "اسب بالدار" می گردد. این سیاره هر سه روز و نیم یک بار در مداری به شعاع تقریبا هفت میلیون کیلومتر حول ستاره مادر گردش می کند.
"TrES-1" حتی دورتر است و در فاصله ۴89 سال نوری از زمین حول ستاره ای در صورت فلکی بربط می گردد. این سیاره هر سه روز یک بار در مداری به شعاع تقریبا شش میلیون کیلومتر دور می زند.
برای مقایسه، فاصله زمین از خورشید 1۴9 میلیون کلیومتر است و هر 3۶۵ روز یک بار دور آن می گردد.

سایه فوبوس در سیاره سرخ

جدیدترین تصویر ارسالی MGS  , سایه قمر سیب زمینی شکل فوبوس روی سیاره بهرام را نشان میدهد.

قمر های مریخ به سیاره مادر بسیار نزدیکند.بطوری که قمر درونی یا فوبوس روی مداری دایره ای شکل به فاصله 9270 کیلومتر از مرکز بهرام به دور سیاره مزبور می گردد و نسبت به سیاره مادر نزدیک ترین قمر در خانواده منظومه شمسی است.نزدیک بودن فوبوس به بهرام و نیروی جاذبه این سیاره حرکت انتقالی سریعی را که یک دور کامل آن 7 ساعت و 39 دقیقه و 27 ثانیه به درازا می کشد،به قمر مزبور تحمیل می کند  و مدتی که طول میکشد تا فوبوس از غرب طلوع کند و در شرق غروب کند 5 و 2/1 ساعت به طول می انجامد. سرعت و نزدیکی فوبوس در وهله اول این پندار را مطرح می سازد که مدار قمر ذکر شده به صورت مارپیچ رو به سوی سیاره مادر به مرور نزدیک گردیده و سرانجام روزگاری که شاید 100 میلیون سال دیگر باشد به سطح بهرام سقوط خواهد نمود!

این عکس در فاصله 250 کیلومتری مریخ گرفته شده است . از چپ به راست  فیلتر قرمز ، فیلتر آبی استفاده شده و در آخر تصویری با ترکیبی از رنگها را مشاهده میکنید.عکس با سیستم Wide-Angle دوربین گرفته شده است.