تصویری زیبا از خورشید

در حکایت روز نجوم

در حکایت روز نجوم  -  5/25/2006 5:37:58 PM

برگزاری مراسم گسترده گرامیداشت روز نجوم در سال جاری امیدهای فراوان تازه ای را در خصوص آینده  پیش روی اخترشناسی آماتوری در ایران زنده کرده است. اگر نگاهی تنها کمی به تعداد مراکز برگزارکننده این روز در ایران در 6 سال گذشته بیاندازیم با آماری معنی دار مواجه می شویم که جای بررسی و توجه جدی دارد. اگرچه زمانی این مقایسه می تواند کامل باشد که بررسی دقیقی بر محتوای برنامه های اجرا کننده نیز صورت گیرد؛ اما حداقل نشانه ای که تعدد مراکز برگزارکننده برای ما به همراه خواهد داشت این است که نجوم آماتوری علاقه مندان فراوانی در ایران پیدا کرده است. رشد تعداد این مراکز از سال 80 که تنها یک مرکز در تهران و شاید یک یا دو مرکز در شهرستانها این روز را گرامی داشتند تا سال 84 که حدود 10 مرکز در سراسر ایران به گرا میداشت روز نجوم پرداختند، روندی صعودی ولی آرام داشته است. اما امسال بیش از 70 مرکز مختلف در حدود 50 شهر بزرگ و کوچک کشور روز و هفته نجوم را به هر طریقی که می توانستند و می دانستند گرامی داشتند. سوال اینجا است که چه عاملی باعث این رشد شده و مهمتر از آن اینکه،  چگونه می توان این جرقه های مبارک را به شعله ای فروزان تبدیل نمود. تحلیل مورد اول کار پیچیده ای است؛ قطعا آنچه در این میان نقش داشته است نقش فعال رسانه ها است. امروز نجوم دیگر موضوعی نیست که علاقه مندان تنها از طریق نشریات خارجی آن را دنبال کنند. امروز مانند 15 سال پیش که ماهنامه نجوم و مرزهای بیکران فضا تنها راهنمای علاقمندان به دنیای پر رمز و راز نجوم بودند، نیست. امروز علاوه بر دهها پایگاه در تارنمای جهانی، اکثر روزنامه های کشور به انعکاس صحیح رویدادها و اخبار نجومی می پردازند و حتی صفحاتی را در هفته به نجوم اختصاص می دهند. خبرگزاری های فعالی چون خبرگزاری دانشجویان ایران ISNA، فارس، ایرنا و .... به انعکاس موضوعات نجومی می پردازند و رسانه ملی برنامه ای مشخص و ثابت را به دنیای آسمانها اختصاص داده که به هیچ وجه نمی توان نقش آن در ترویج علم و به ویژه نجوم را کتمان کرد. از سوی دیگر گروهها و مراکز آموزش و ترویج فعال در کشور رشد پیدا کرده اند و اینک ثمره کار آنها الگویی مناسب را شکل داده و شاید علاقه دیگران به این تلاش را برانگیخته است؛ گروهها و انجمن هایی چون ادیب اصفهان، ثاقب و روجا در شمال کشور، آسمان توس در مشهد، انجمن پاسارگاد سعادت شهر و بسیاری دیگر و مراکزی چون رصدخانه زعفرانیه تهران ( کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان )، مرکز علوم و ستاره شناسی علوم حدیث، مرکز نجومی فلکی قم، انجمن رویت هلال ماههای جوان کشور و مرکز نجوم و اختر فیزیک مراغه که تنها نمونه هایی از دهها مرکز ترویجی فعال در کشور هستند، از جمله مراکزی به شمار می روند که انگیزه های بالایی را به وجود آورده اند. از سوی دیگر شاید بتوان برگزاری برخی برنامه های سراسری نجوم را در انگیزش علاقه مورد توجه قرار داد. مسابقه رصدی ماراتن مسیه ایران، کارگاه های تخصصی نجوم آماتوری ملی ( کنام )، گردهمایی سراسری منجمان آماتور و باشگاه نجوم تهران که از سوی شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران فعال شدند و الگویی برای ترویج نجوم در اختیار دیگر گروهها قرار دادند، همگی تأثیر خود را در آمار بالای شرکت کنندگان در ماراتن مسیه سال85 و تعداد باشگاههای نجوم شهرهای مختلف است که اکنون به بیش از 40 شهر رسیده است، نشان می دهد. در کنار همه اینها، عاملی که به ویژه در سال اخیر نقش غیر قابل انکار در توجه پیدا کردن مردم و مراکز آموزش به نجوم داشته است، تلاش موفق مجموعه سمپاد  و باشگاه دانش پژوهان جوان در برگزاری و ملی کردن المپیاد نجوم است که با وجود برخی انتقادها نسبت به مسائل حاشیه این مسابقه و به ویژه برداشت اشتباهی که گاهی در بین برخی از دانش آموزان، والدین آنها، یا مدارس نسبت به نجوم شکل گرفته، نقش ویژه ای در افزایش توجه عمومی نسبت به نجوم داشته است. علاوه بر این نکات باید به افزایش و رشد ابزارهای رصدی و آموزشی که به مدد شکل گیری مراکز مختلف تجاری جدید بدست آمده است، نیز اشاره کرد که سهم مهمی در ارتقاء فعالی‍تهای آماتوری داشته است. مطالب بالا اگرچه کامل نیست اما شاید نمای نسبتا روشنی از دلایل تعدد مراکز برگزار کننده روز نجوم در سال جاری ارایه دهد.  اما پاسخ به سوال دوم حتی از این مورد هم دشوارتر است. به راستی چگونه می توان این علایق را حفظ کرد و مانع از انحراف آنها شد و کمک کرد تا این جرقه ها چراغ علم نجوم را در سرزمینی که بسیاری آنرا زادگاه اخترشناسی می دانند دوباره شعله ور سازد و حتی کمک مهمی به رشد نجوم حرفه ای در ایران بکند؟ زمانی که به شوق و اشتیاقی که در چشمان کودکان و نوجوانانی که در مراسم این روز شرکت کرده بودند دقت کنیم، می توانیم بار سنگین وظیفه ای که به دوش تک تک ما است احساس کنیم. قطعا برنامه ریزی دقیق، تلاش برای استفاده از همه امکانات، توجیه مردم و مسئولان نسبت به مقوله نجوم آماتوری، وظیفه ای است که همه ما برعهده داریم. در این بین انجمن نجوم ایران به عنوان عالی ترین مرکز علمی نجومی کشور که زیر نظر وزارت علوم، تحقیقات و فناوری فعالیت می کند و متشکل از اختر شناسان حرفه ای کشور است، کمیته ای را از سالها پیش مامور بررسی موضوعات مبتلا به جامعه نجوم آماتوری کشور و تلاش برای پاسخ به نیازهای آنها کرده بود. این کمیته که امروز به نام شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران، آنرا می شناسیم با چنین هدفی شکل گرفت تا ضمن تلاش برای رشد دانش نجوم آماتوری در ایران و ایجاد هماهنگی و آشنایی بین فعالان این عرصه به ارائه الگوهای کار نجوم آماتوری بپردازد و با استفاده از توانایى هاى بالقوه خود، ضمن برقراری ارتباط با گروه های مختلف و رصد نیازها و ضرورت های موجود سعی در پاسخگویی به آنها داشته باشد. البته در این راه همواره فراز و نشیب ها، حتی موانع دشوار همراه با   اختلاف نظرهای فراوان وجود داشته است که با در نظر گرفتن میزان رشد و توسعه یافتگی کشور و علی الاصول کار علمى نباید آن را امرى غیر طبیعی قلمداد کرد. نکته بسیار مهم حاصل کار است که در شکل گیری اجتماع علمى نجوم آماتورى کشور خود را نشان می دهد. امروزه برگزاری برخی برنامه های عمومی و ملی در چارچوب همین هدف ارائه و اجرا می شوند. به همین دلیل است که برای تقویت پایه های نجومی افراد دوره هایی چون آموزش ابتدایی نجوم در دانشگاه تفرش و نقاط دیگر برگزار می شود؛ برای بالا بردن سطح تخصصی فعالیتها، کنام ها با موضوعاتی چون عکاسی پیشرفته، رصد ماهواره ها، شناخت شهاب سنگها و غیره برگزار می گردد. برای تقویت روحیه همکاری و توانایی رصدی، ماراتن مسیه و از سال جاری رقابت صوفی برگزار می     شود؛ طرح توسعه باشگاه های نجوم در شهرهای مختلف کشور در دستور کار قرار دارد و در سطح ملی گردهمایی سالانه منجمان آماتور طراحی می شود. برای زنده کردن میراث کهن ستاره شناسی در کشور، طرحهایی چون جشنواره ساعتهای آفتابی عنوان می شود و برای اینکه نقش تاریخی خود در  نجوم را بازیابیم طرحهای بین المللی چون رقابت بین المللی(منطقه ای) رصدی صوفی یا گردهمایی منجمان خاورمیانه در دستور کار قرار دارند و برای ترویج نجوم رایزنی ها و تلاشهای گسترده ای در خصوص برگزاری روز نجوم، روز فضا، شب یوری، شب یلدا و غیره صورت می گیرد؛ برای سامان مند کردن فعالیتها کمیته های گوناگونی چون آموزش، کودکان، مسابقات، مناسبتها، باشگاه ها، اطلاع رسانی و غیره شکل گرفته و فعالیت می کنند. برای رفع سوءتفاهم ها و شکل گیری حضور گروه های دیگر در جنبش عظیم نجوم آماتوری ایران جلسات گفتگوی مستقیم با آنها تدارک دیده شده است. اگرچه این فعالیتها که با همکارى گروه ها و افراد مختلف انجام می گیرد، ضروری و لازم است، اما مطمئنا هنوز کافی نیست. هنوز انتقادهای بسیاری نسبت به کار خود داریم و هر هفته در تلاشیم تا به مرور و بررسی وضع موجود و بهتر کردن طرحهای آینده بپردازیم. اما از هم اکنون یک خطر جدی را احساس می کنیم و آن سوءتفاهم نسبت به فعالیت این مجموعه است. واقعیت این است که در جریان روز نجوم سال جاری در کنار تمام نکات شوق انگیز شاهد پدیده ای زشت و نامطلوب بودیم. همه ما فلسفه روز نجوم را می دانیم و نیازی به تکرار آن نیست که چرا این روز در تقویم ثابت نیست، چرا سعی می شود نزدیک به تربیع اول ماه باشد و اینکه چرا توصیه می شود در تعطیلی آخر هفته برگزار گردد. امسال هم بسیاری از گروه ها 15 اردیبهشت را بنا بر ملاکها ومعیارهای مراجعی چونAstronomical League و Sky and Telescope  برای برگزاری روز نجوم انتخاب کردند و آنها که نمی توانستند در روزهای دیگر، قبل یا بعد از آن، چنین  کردند که همه آنها را باید دست مریزاد گفت؛ اما آنچه ناپذیرفتنی است آنکه یکی از دهها گروه  نجومی ایران سعی کند با اتکا به تاریخ این روز در کشورهای غربی و بدون توجه به این که تعطیلی پایان هفته آنها شنبه است و نه جمعه، از اعلام روز جمعه 15 اردیبهشت به عنوان گرامیداشت روز نجوم در ایران پیراهن عثمانی درست کند که " عده ای انحصارطلب با استفاده از گستره انحصاری رسانه های نوشتاری و دیداری " می خواهند ما را از جامعه جهانی جدا کنند.  البته آنچه نگران کننده است توهین ها و نارواهایی نیست که این دوستان خطاب به انجمن نجوم ایران، شاخه آماتوری آن، اعضاء این شاخه و تمام افراد و گروه هایی که در روزی غیر از شنبه 16 اردیبهشت ماه اقدام به برگزاری این روز کرده اند، نسبت داده اند. توهین هایی که نه می خوا هیم و نه می توانیم آنها را بیان کنیم. اما آنچه مهم است دیدگاهی است که باعث این موضع گیری می شود. در دیدار حضوری با مدیران موسسه انجمن نجوم آماتوری ایران به آقایان عتیقی و شیرازی توضیح داده شد که هدف شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران ایفای نقشی به عنوان مسئول همه فعالیتهای نجومی یا گروهی رقیب در مقابل گروه های دیگر نیست؛ بلکه انجمن نجوم ایران قصد دارد، در مواردی که نیاز است به حمایت از همه گروه ها بپردازد و در کنار آنها باشد. شاخه آماتوری قرار نیست و هیچ گاه قرار نبوده مرجع بلافصل نجوم آماتوری ایران باشد که اصولا چنین جایگاهی قابل تعریف نیست. هدف ما همان است که در سطور پیش بارها تکرار شد؛ امروز جامعه نجوم ایران و جامعه ما دچار مشکلات مهمی است که نتیجه نظرسنجی گروه آسمان توس در هفته نجوم سال جاری می تواند تا حد زیادی ترسیم کنندة این مشکلات باشد. امیدواریم "موسسه انجمن نجوم آماتوری ایران" نیز با اطمینان به اینکه شاخه آماتوری به عنوان نهادی هماهنگ کننده، نه قصد رقابت با گروهی را دارد و نه چنین وظیفه ای برعهده اوست و نه می تواند چنین وظیفه ای داشته باشد- کما اینکه فعالان بسیاری از گروه ها در این شاخه عضویت دارند- بدون توسَل جستن به چنین جوسازیهایی که تنها توان و انرژی آنها را هدر می دهد، همگام با مجموعه گروه های آماتورى کشور، تنها در پیشبرد اهداف این مجموعه تلاش کند. امروز همه ما با یک مساله مواجهیم و آن آینده جامعه نجوم آماتوری ایران است.

شهاب‌سنگهای مهاجم

.  منبع: Space Science @ NASA .

سطح ماه بسیار بیش از آنچه تا کنون تصور می‌شده است، توسط سنگهای آسمانی بمباران می‌شود. نتایج تحقیقات تجربی بیل کوک (Bill Cooke)، رئیس بخش سنگهای آسمانی ناسا و تیم همراهش بعد از ثبت دو برخورد بزرگی که در 17 نوامبر 2006 بر سطح ماه مشاهده گردید، نشان می‌دهد که تعداد برخوردهای ثبت شده در سال گذشته چهار برابر آنچه شبیه‌سازیها نشان می‌دهند بوده است. چنین بمباران سختی می‌تواند برنامه‌هایبلند‌پروازانه سکونت در سطح ماه را با چالشی بزرگ روبرو نماید. بیل کوک در این زمینه می‌گوید: "ما از حدود یک سال پیش تا کنون که کار رصد سطح ماه را آغاز نموده‌ایم،12 برخورد ثبت شده در لیست خود داریم که این تعداد حدوداً 4 برابر آن‌چیزی است که مدل‌سازیهای کامپیوتری ما پیش‌بینی می‌کردند."

نقشه شماتیک 12 برخورد ثبت شده توسط تیم بیل کوک بر سطح آبله گون ماه‏

حدود یک ماه پیش زمین از میان ابری از پسماندها و غبار به جا مانده از دنباله دار 55پی/تمپل تاتل (55P/Tempel-Tuttle) گذر کرد. این اتفاق هر سال در اواخر آبان ماه روی می‌دهد و در نتیجه بارش شهاب‌سنگی بسیار زیبا و معروفی به نام بارش شهابی اسدی میهمان هزاران چشم مشتاق می‌شود.ماه نیز از این باران شهاب‌سنگی بی‌نصیب نمی‌ماند. تفاوت در اینجاست که سنگهای مذکور در جو زمین سوخته و با نور خود آسمان زیبایی را برای ما به ارمغان می‌آورند اما ماه فاقد جو محافظی مانند اتمسفر زمین است و بنابراین هر سنگ آسمانی سرگردانی که در دام گرانش ماه گرفتار می‌شود، لاجرم به سطح آبله‌گون آن برخورد خواهد نمود. بیشتر آنچه به سطح ماه برخورد می‌کنند، ابعاد بسیار کوچکی در حد دانه شن دارند و برخورد آنها به سختی احساس می‌شود. سنگهای بزرگتر اما در برخورد با ماه گودالهای برخوردی بزرگ و کوچکی را به وجود می‌آورند. برخورد سریع این اجرام به سطح ماه باعث ایجاد انفجار و تشعشع امواجی می‌شود که به ابعاد، سرعت و جنس مواد بستگی دارد. نور برخی از این برخوردها از زمین نیز دیده می‌شوند.

در 27ام آبان ماه گذشته زمانی که ماه از میان مدار تمپل-تاتل گذر می‌کرد، گروه همکاران بیل کوک، دو تلسکوپ بازتابی 14 اینچی خود را که در مرکز پروازهای فضایی مارشال مستقر می‌باشند به سمت بخش تاریک تنها قمر طبیعی زمین نشانه رفتند. پس از گذشت تنها 4 ساعت ، آنها دو برخورد واضح را در فیلمی که از دهانه تلسکوپها ضبط می‌کردند، مشاهده نمودند.

درخشندگی برخورد اول که در اقیانوس پراکلاروم (دریای طوفانها) روی داد از قدر 9 بود. برخورد دوم که در مناطق مرتفع ماه و نزدیک دهانه گوس اتفاق افتاد، درخشنده‌تر از اولی ظاهر شد و دارای قدری از درجه 8 بود.

کوک در این رابطه می‌گوید:" انفجارهایی که ما ثبت کردیم در اثر برخورد شهاب‌سنگهایی با قطر متوسط 5 تا 8 سانتیمتر به سطح ماه به وقوع پیوسته بودند و انرژی برخوردی آنها معادل 0.3 تا 0.6 مگاژول و یا به زبان ساده‌تر معادل انفجار 80 تا 160 کیلوگرم تی‌ان‌تی بوده است."

انرژی عظیمی که در اثر برخورد یک شهابسنگ 3 سانتیمتری آزاد می‌شود ناشی از سرعتبسیار زیاد این اجرام فضایی است. در مورد نمونه خاصی که مربوط به پسماندهای ناشی از دنباله‌دار تمپل-تاتل می‌باشد، سرعت مداری آنها بالغ بر232000 کیلومتر بر ساعت است. برخورد با جسمی بسیار کوچک که چنین سرعتزیادی دارد انرژی عظیمی تولید خواهدکرد که پرتوافشانی آن حتی از پس لایه‌های ضخیم جو زمین نیز قابل رویت است.
 

در این تصویر نور حاصل از برخورد شهاب سنگ را در نزدیکی دهانه گوس و به قدر 8 مشاهده می کنید

برای مقایسه بد نیست بدانید زمانی که کاوشگر فضایی اسمارت-1 در 12 شهریور 1385 طی یک عملیات از پیش طراحی شده با سطح ماه برخورد کرد (اسمارت-1 خود را وقف دانش بشری کرد)، انرژیی معادل شهابسنگهای مورد اشاره آزاد نمود. اسمارت-1 که اولین کاوشگر آژانس فضایی اروپا esa به منظور کاوش و بررسی سطح ماه بود حدود 350 کیلوگرم وزن داشت و محموله اصلی آن، مکعبی به اضلاع یک متر بود.

از آبان 1384 که تیم بیل کوک ماه را زیر نظر گرفته‌اند تا این لحظه حدود 12 برخورد(با در نظر گرفتن دو برخورد اخیر) ثبت شده است. بیشتر این برخوردها در اثر سنگهای سرگردانی بوده که به ابر غباری به جا مانده از دنباله‌داری نظیر تمپل-تاتل مربوط نمی‌شوند. کوک تخمین می‌زند که چنانچه دائماً سطح ماه را رصد نمایند، به ازای هر چهار ساعت مشاهده، حداقل یک برخورد درخشان ثبت خواهد شد. این موضوع بسیار عجیب به نظر می‌رسد چرا که تخمین فوق بیش از چهار برابر بهترین مدل‌سازیهای کامپیوتری است که تا کنون به کار می‌رفته‌اند. کوک اشاره می‌کند که مشکل اصلی به مدل آماری داده شده به کامپیوتر مربوط می‌شود. این مدل بر اساس مشاهداتی که از سطح زمین صورت گرفته است بنا شده و مطمئناً با آنچه واقعاً در سطح ماه روی می‌دهد متفاوت است. بنابراین ما احتیاج داریم که مدت زمان بیشتری را به مشاهده مستقیم سطح ماه اختصاص دهیم. به این ترتیب ما قادر خواهیم بود مدلی دقیقتر و مطمئنتر از چگونگی برخورد سنگهای آسمانی با ماه ارائه دهیم.

به نظر می‌رسد با توجه به برنامه‌های آتی ناسا جهت ایجاد پایگاه‌های فضایی در سطح ماه و اعزام فضانوردان به آنجا، باید اطلاعات بیشتری درباره برخورد سنگهای آسمانی با سطح ماه جمع‌آوری شود. تجهیزات گران قیمتی که با هزینه‌های سرسام‌آور به سطح ماه فرستاده می‌شوند و جان پرارزش فضانوردان به مراقبت کاملی احتیاج دارد که تنها در سایه اطلاعات به دست آمده از چنین مطالعاتی مقدور خواهد بود.

سنگهای آسمانی علاوه بر مخاطره برخورد مستقیم، خطرات جانبی و غیر مستقیمی نیز دارند. یکی از خطرات غیر مستقیم برخورد یک سنگ آسمانی کوچک در نزدیکی محل اقامت فضانوردان، گرد و غبار فراوانی است که ممکن است بر سطح اقامتگاه‌های فضایی و یا ابزار و تجهیزات فضانوردان فرود آید. این موضوع علاوه بر کاهش راندمان صفحات خورشیدی خطر بسیار مهیب دیگری را نیز به دنبال دارد. در زمین، اتمسفر با جذب بسیاری از تشعشعات پر انرژی و مهلک خورشید، آفتابی درخشان و مطبوع را به ما هدیه می‌دهد، اما در ماه شرایط به گونه دیگری است و در طول روز، تمام طول موجهای تابشی خورشید از طیف رادیویی تا امواج پر انرژی گاما، سطح ماه را دائماً برشته می‌کنند. در چنین شرایطی سطوح تیره با جذب انرژی تابشی به سرعت و شدت داغ شده و دمای سطحی آنها بالا می‌رود. واضح است که گرد و غبار به هوا برخواسته در اثر برخورد یک شهاب سنگ آسمانی به دلایل گفته شده بسیار خطرناک خواهد بود.

23ام و 24ام آذر ماه جاری، بار دیگر زمین و به طبع آن ماه از میان ابر غباری دنباله‌دار دیگری به نام فایتون (ارابه‌ران)خواهد گذشت. کوک و تیمش در آن زمان ماه را به دقت رصد خواهند کرد تا از کمیت و کیفیت برخوردهای احتمالی اطلاعات جدیدی کسب نمایند.

خورشید، مهر فروزان

خورشید ما !! . دمای سطح این ستاره متوسط به حدود 6000 درجه کلوین می‌رسد.

. منبع : Solar Views خورشید، تنها ستاره‌ای است که ما با چشمان غیر مسلح قادر به رؤیت گردونه خیره کننده آن هستیم. این مهر فروزان که ما تمام هستی خود را از او داریم معمولی‌ترین ستاره جهان است. مهمترین مشخصه خورشید در منظومه شمسی، سنگین بودن آن است. خورشید به تنهایی 85/99 جرم منظومه شمسی را دارا می‌باشد.  جالب است بدانید که مجموعه سیارات این منظومه تنها 135/0 کل جرم آن را تشکیل می‌دهند که سیاره مشتری به تنهایی بیش از نصف این مقدار را از آن خود کرده است.سنگهای آسمانی 01/0 ، خرده سیارکها 7-10*2، شهاب‌سنگها 7-10*1 و قمرهای سیارات باقی جرم منظومه شمسی را تشکیل می‌دهند..

بعد از حدود چهار میلیارد سال از تولد خورشید، دیگر نمی‌توان مدعی بود که خورشید تنها از هیدروژن ساخته شده است.
در مرکز خورشید جاییکه دما حدود 000/000/15 درجه سانتیگراد و فشار نزدیک به 000/000/000/340 اتمسفر است، چهار اتم هیدروژن، در اثر همجوشی هسته‌ای به یک اتم هلیوم تبدیل می‌شوند. در اثر این تبدیل حدود 07/0 جرم، طبق رابطه هم ارزی جرم و انرژی، به انرژی تبدیل می‌شود. طبق محاسبات انجام شده، در هر ثانیه حدود 700 میلیون تن هیدروژن به هلیوم تبدیل می‌شود که حاصل آن تبدیل حدود 5 میلیون تن ماده به انرژی است. اگر در رابطه، E=mc2 به جای سرعت نور عددm/s 108*3 را قرار دهیم، به این نتیجه می‌رسیم که خورشید در هر ثانیه حدود 1026*5/4 ژول انرژی تولید می‌کند. این حجم عظیم انرژی که در هسته خورشید تولید می‌شود، بین 000/100 تا 000/500 سال طول می‌کشد تا به سطح تابشی خورشید برسد. دمای سطح خورشید در حدود 6000 درجه سانتیگراد و دمای تاج پلاسمایی آن حدود 000/000/1 درجه سانتیگراد می‌باشد.
سطح خورشید با سرعت یک دور بر 25 روز در استوا و یک دور بر 36 روز در دو قطب، به دور خود می‌چرخد. سرعت چرخش خورشید در هسته مرکزی، در تمامی نواحی یکسان و حدود یک دور در 27 روز می‌باشد. جدول زیر پاره‌ای از خصوصیات کلی خورشید را نمایش می‌دهد.

Mass (kg)	1.989e+30
Mass (Earth = 1)	332,830
Equatorial radius (km)	695,000
Equatorial radius (Earth = 1)	108.97
Mean density (gm/cm^3)	1.410
Rotational period (days)	25-36
Escape velocity (km/sec)	618.02
Luminosity (ergs/sec)	3.827e33
Magnitude (Vo)	-26.8
Mean surface temperature	6,000°C
Age (billion years)	4.5